قله دماوند | Mount Damavand

نامگذار قله دماوند کیست؟

توسط

نام «دماوند» به عنوان بلندترین قله فلات ایران برای نخستین بار در کتیبه نگاشته شده توسط شاپور اول ساسانی بر بنای «کعبه زردشت» ذکر شده است.

سیزدهم تیرماه روز ملی دماوند است. مراسم روز ملی دماوند برای نخستین بار به در سال 1383 با همت جمعی از فعالان محیط زیست، کوهنوردان برجسته و دوستداران طبیعت کشور برگزار شد. البته از سال 1386 شورای فرهنگ عمومی نام روز ملی دماوند را در تقویم رسمی کشور وارد کرد و در سال 1387 نیز در روز 13 تیر، سازمان میراث فرهنگی، «قله دماوند» را به عنوان یک اثر ملی ثبت کرد و روز دماوند را به رسمیت شناخت.

13 تیر در تاریخ اسطوره ای ایران به عنوان «جشن تیرگان» و روز صعود آرش کمانگیر به قله دماوند ثبت شده است

اما سوال مهم این است که چرا بلندترین قله ایران با لفظ «دماوند» نامگذاری شده است؟ در کتاب «آب و کوه در اساطیر هند و ایرانی» در این باره آمده است:

«عبارت «دما» در واژه «دماوند»، ظاهرا از واژه های مصلح در ایرانی شمالی بود که در زبان پهلوی اشکانی وارد گشت، با دو معنی متضاد برف و یخبندان و در عین حال گرما و دود و دَم (آتش). در زبان های باستانی از این قبیل واژه ها بت معانی متضاد کم نبودند. این واژه هم دما (گرما) را می رساند و هم سرما و برف و بوران را.

از این جهت دماوند ظاهرا هم به معنی جایگاه آنتش و دود و بخار است و هم مانند همیالیا، جایگاه برف و سرما. ظاهرا این کوه و قله هم می تواند به هر دو معنی دلالت کند، زیرا هم پیوسته از دهنه آن دود و بخار متصاعد است و هم همیشه از برف پوشیده بوده است. این نام نخستین بار در کتیبه شاپور اول ساسانی در «کعبه زردشت» به لفظ عامیانه «دونباونت» آمده است.»

ظاهرا در گذر زمان نیز واژه «دونباونت» براساس تغییر تدریجی الفاظ به واژه «دماوند» تبدیل شده است.

شاپور اول ساسانی، کتیبه معروف خود را بر دیواره بنای «کعبه زردشت» در نقش رستم در شهرستان مرودشت استان فارس بعد از پیروزی بر گردیانس، قیصر روم و برای تعیین حدود و صغور ایران نوشته و در آن برای اولین بار در یک کتیبه رسمی کشور، نام «دماوند» ذکر شده است. در ادامه می توانید تصاویر این محل و کتبیه معروف شاپور اول ساسانی را ملاحظه کنید:

کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»
کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»
کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»
کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»
کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»
کتیبه معروف شاپور اول ساسانی بر دیواره «کعبه زردشت»

ارسال یک نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

همچنین ممکن است دوست داشته باشید